Khiêm nhường, dấn thân và bao dung là tư duy và trái tim của Thanh niên trong trong thời đại mới

LTS: Trong bối cảnh của Thời đại mới cho một quốc gia thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, Tọa đàm "Tiên phong ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp của thanh niên Ninh Bình” trong chuỗi các chương trình Đại hội đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 20230, do Tỉnh đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Ninh Bình và Sở KHCN tỉnh Ninh Bình tổ chức, TS. Đinh Việt Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia đã chia sẻ cho tư duy và giá trị của thanh niên trong sứ mệnh dấn thân cổ vũ và trở thành nhà sáng lập doanh nghiệp trong kỷ nguyên mới. Cổng thông tin Điện tử Khởi nghiệp Quốc gia xin trân trọng giới thiệu chia sẻ này:

Trong nền kinh tế tri thức hiện nay, các nhà sáng lập doanh nghiệp có vai trò then chốt trong giải quyết những vấn đề cấp bách của xã hội và tạo ra đột phá sáng tạo. Tuy nhiên, khảo sát cũng cho thấy, những công ty khởi nghiệp càng sáng tạo thì càng dễ gặp rủi ro và thường thất bại nếu thiếu nền tảng văn hóa vững chắc. Chính vì vậy, yếu tố con người - đặc biệt là tư duy và giá trị của nhà sáng lập - trở nên thiết yếu. Nghiên cứu chỉ ra rằng tính cách của người sáng lập ảnh hưởng đáng kể đến thành bại của doanh nghiệp. Bài viết này tập trung phân tích ba yếu tố cốt lõi trong văn hóa khởi nghiệp của nhà sáng lập thời đại mới: Khiêm nhường, Dấn thân và Bao dung. Ba giá trị này không chỉ giúp cá nhân người lãnh đạo phát triển bản thân mà còn tạo tiền đề cho sự hợp tác, đổi mới, và phát triển bền vững của cả tổ chức.

Sống khiêm nhường

Trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh cao, sống khiêm nhường nghĩa là giữ thái độ cởi mở với học hỏi và thừa nhận giới hạn của bản thân. Khi nhà sáng lập “khiêm tốn” trước những kiến thức mới và ý tưởng khác biệt, họ có thể dễ dàng tiếp thu thông tin và điều chỉnh chiến lược một cách linh hoạt. Nghiên cứu cho thấy khiêm nhường giúp người học mở rộng tầm nhìn, tiếp nhận những mô hình mới, chấp nhận sai lầm và cải thiện hiệu quả công việc.  Trong khởi nghiệp, đây là cơ sở để xây dựng các sản phẩm chất xám cao: những tính năng mới, công nghệ tiên tiến chỉ có thể thành hình khi người làm ra chúng không ngừng học hỏi và thừa nhận rằng mình luôn có thể sai. Ví dụ, một nhà sáng lập khiêm nhường sẽ nhận ra nhân viên hoặc chuyên gia khác có thể có giải pháp sáng tạo hơn và sẵn sàng lắng nghe, thay vì khăng khăng theo cách riêng.

Bên cạnh đó, khiêm nhường là động lực thúc đẩy hợp tác. Nền kinh tế hiện đại không có chỗ cho sự đơn độc; các dự án công nghệ cao đòi hỏi nỗ lực kết hợp của nhiều bên. Theo Lin và Tse, các nhà lãnh đạo khiêm nhường được biết đến với khả năng thúc đẩy làm việc nhóm, xây dựng niềm tin và nâng cao phúc lợi nhân viên.  Điều này có nghĩa là một người sáng lập khiêm nhường sẽ tạo ra môi trường nơi mọi người dám đóng góp ý tưởng, chia sẻ kiến thức và cùng chịu trách nhiệm. Người đồng sáng lập và đội ngũ của họ nhờ đó xây dựng được sự gắn kết vững chắc hơn. Thực tế cho thấy “các kỹ năng mềm như thấu cảm và khiêm nhường” được đánh giá quan trọng không kém kỹ năng chuyên môn trong môi trường khởi nghiệp, vì chúng giúp giải quyết xung đột và duy trì mối quan hệ kinh doanh lành mạnh. 

Như vậy, sống khiêm nhường cho phép nhà sáng lập luôn trong tư thế học hỏi và linh hoạt thích nghi, đồng thời tạo lập một văn hóa hợp tác dựa trên niềm tin và tôn trọng lẫn nhau. Trong nền công nghiệp tri thức, đây là tiền đề để phát triển bền vững và cạnh tranh thành công.

Dấn thân

“Dấn thân” ở đây được hiểu là dám bước ra khỏi đám đông gánh vác sứ mệnh dẫn dắt, tạo lập doanh nghiệp. Dấn thân với hành trình sáng lập, tận tụy và gắn bó mạnh mẽ với sứ mệnh và giá trị của doanh nghiệp. Trước hết, nhà sáng lập cần có tầm nhìn rõ ràng về sứ mệnh mà doanh nghiệp theo đuổi và truyền cảm hứng cho người khác. Trong thời đại bất ổn hiện nay, chúng ta “cần những nhà lãnh đạo hướng theo sứ mệnh” - những người có khả năng vẽ ra một tương lai đầy ý nghĩa để mọi người tin tưởng và cùng nỗ lực.  Một nhà sáng lập dấn thân sẽ không chỉ quan tâm đến lợi nhuận tức thời, mà cam kết giải quyết một vấn đề thực tiễn hoặc cải thiện một lĩnh vực nhất định. Ví dụ, các nhà lãnh đạo của các tổ chức kêu gọi “mọi người chung sức hướng tới một tương lai mà không ai bị bỏ lại phía sau” thể hiện rõ việc dấn thân vào sứ mệnh xã hội. Đặc biệt, phẩm chất “sẵn lòng phục vụ người khác” được đánh giá cao trong các nghiên cứu về tính cách lãnh đạo, cho thấy dấn thân còn bao hàm tinh thần cống hiến vì cộng đồng chung. 

Thứ hai, dấn thân được biểu hiện qua việc sáng tạo và kiên trì phát triển sản phẩm có giá trị. Người sáng lập cần đặt mục tiêu tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ không chỉ mang tính thương mại mà còn giải quyết nhu cầu sâu sắc. Điều này yêu cầu họ không ngừng đổi mới và kiên định trên con đường dài. Theo một phân tích của trường Wharton, những doanh nhân thành công biết “tạo ra giá trị thông qua đổi mới.” Cụ thể, tựa cuốn Unstoppable Entrepreneurs của Lori Rosenkopf nêu bật bảy con đường giúp khởi nghiệp thành công, trong đó trọng tâm là đưa ra giá trị thực sự bằng ý tưởng sáng tạo. Điều này khẳng định rằng nhà sáng lập cần dấn thân để tạo ra sản phẩm chất lượng, mang giá trị cao cho khách hàng và xã hội.

Cuối cùng, dấn thân còn là sự thúc đẩy tình yêu thương, chia sẻ giữa những người khởi nghiệp. Trong cộng đồng nhà sáng lập doanh nghiệp, tinh thần đoàn kết - sẵn sàng chia sẻ kiến thức, kết nối để cùng nhau phát triển chính là hiện thân của tình yêu thương xã hội. Các ví dụ về lãnh đạo trẻ toàn cầu cho thấy việc lan tỏa tình yêu và thấu cảm giúp gắn kết mọi người dù ở hoàn cảnh khác nhau: như Samar Ali tổ chức các cuộc đối thoại rộng rãi “hàn gắn chia rẽ” thông qua lắng nghe và tôn trọng, giúp mỗi người “cảm thấy được nhìn thấy, nghe thấy và được là một phần của xã hội”. Mặc dù đây vừa là phẩm chất của lòng bao dung, cũng chính là kết quả của sự dấn thân từ việc lãnh đạo bằng yêu thương. Kết hợp cả ba khía cạnh trên, dấn thân giúp nhà sáng lập không chỉ đi đầu trong công cuộc đổi mới mà còn xây dựng được cộng đồng và niềm tin vững chắc xung quanh sứ mệnh của mình.

Bao dung

Yếu tố cuối cùng “bao dung” là sự bao dung với chính mình và với người khác trong quá trình khởi nghiệp. Trước hết, nhà sáng lập phải bao dung với bản thân trên hành trình gian nan của mình. Quả thật, con đường khởi nghiệp hiếm khi bằng phẳng: có những thất bại, sai lầm và cả những giây phút rực rỡ của thành công ngắn ngủi. Trong hoàn cảnh đó, khả năng kiên cường giúp cá nhân vượt qua khó khăn. Nghiên cứu của Harvard Business Review cho thấy khả năng hồi phục sau ngã thường là điểm khác biệt giữa người thành công và thất bại; nó không chỉ nâng cao sự hài lòng với công việc và gắn kết mà còn cải thiện sức khỏe tinh thần.  Những người sáng lập hiểu rõ điều này sẽ cho phép bản thân lỗi lầm và học hỏi từ chúng. Hơn nữa, nghiên cứu nhấn mạnh rằng resilience không phải chỉ là sức mạnh cá nhân đơn lẻ, mà được “tăng cường nhờ các mối quan hệ và sự hỗ trợ” từ mạng lưới xung quanh. Khi nhìn nhận thất bại là cơ hội học tập và nhờ bạn bè, đồng nghiệp chia sẻ gánh nặng, nhà sáng lập sẽ phục hồi nhanh hơn và duy trì đà tiến.

Bao dung với bản thân còn có nghĩa là chấp nhận những lúc chưa thành công và đồng thời giữ bình tĩnh ngay cả khi đã bước qua đỉnh cao. Những người sáng lập kiệt xuất hiểu rằng thành công trước mắt không phải điểm dừng cuối cùng. Họ tiếp tục khiêm nhường sau thắng lợi, tránh kiêu ngạo và cống hiến chăm chỉ hơn nữa.

Khả năng bao dung với người khác cũng vô cùng quan trọng, khi đối mặt với thất bại của người trong nhóm, nhà sáng lập cần thông cảm và hỗ trợ thay vì chỉ trích nặng lời. Nghiên cứu về phẩm chất lãnh đạo chỉ ra rằng những nhà sáng lập được đánh giá cao về “đức trắc ẩn, sẵn lòng phục vụ và tha thứ” giúp công ty của họ đạt lợi tức cao hơn rất nhiều so với bình thường. Cụ thể, thái độ tha thứ có thể cải thiện động lực làm việc tập thể: ví dụ, khi một thành viên đến muộn cho cuộc họp, nếu sếp tự nhủ “mình chưa biết chuyện gì đã xảy ra, hãy tha thứ và tiếp tục” thì tương tác sau đó sẽ êm thấm và hợp tác hơn. Trong khởi nghiệp, điều này thể hiện ở việc không ghen tỵ với thành công của người khác - trái lại, họ biết cổ vũ và học hỏi từ nhau - và kiên nhẫn khi người khác sa sút. Sự bao dung như vậy xây dựng “một môi trường an toàn về mặt tâm lý” nơi ý tưởng được chia sẻ tự do và mỗi cá nhân cảm thấy được trân trọng.

Kết luận

Tóm lại, ba yếu tố khiêm nhường, dấn thân và bao dung cộng hưởng tạo nên văn hóa cốt lõi của nhà sáng lập trong thời đại mới. Khiêm nhường giúp họ học hỏi không ngừng và kết nối hiệu quả; dấn thân thúc đẩy họ cam kết với sứ mệnh lâu dài và kiên định tạo ra giá trị qua đổi mới; bao dung nuôi dưỡng sức bền và văn hóa tích cực trong đội ngũ. Không chỉ là đức tính cá nhân, các nghiên cứu cho thấy tổ chức do những lãnh đạo sở hữu phẩm chất này thường đạt thành tựu vượt trội: những nhà sáng lập doanh nghiệp nhận điểm cao về “đức trắc ẩn và tha thứ” có lợi nhuận gấp nhiều lần nhờ xây dựng được môi trường tin cậy và sáng tạo. Vì vậy, để thành công bền vững, thế hệ nhà sáng lập mới cần không ngừng trau dồi ba giá trị trên - đó chính là yếu tố tác thành những doanh nghiệp công nghệ cách mạng với tầm nhìn nhân văn và hướng tới tương lai.

TS.Đinh Việt Hòa
Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia

Tài liệu tham khảo

1. Mai P Trinh (2019), Overcoming the Shadow of Expertise: How Humility and Learning Goal Orientation Help Knowledge Leaders Become More Flexible, Front Psychol (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6856640)
2. Xiaoshuang Lin và Herman Tse (2025), Research: Humble Leaders Inspire Others to Step Up (https://hbr.org/2025/01/research-humble-leaders-inspire-others-to-step-up), Harvard Business Review
3. Evelyn Nam (2022), Cofounders Need to Learn How to (Productively) Disagree, Harvard Business Review (https://hbr.org/2022/12/cofounders-need-to-learn-how-to-productively-disagree)
4. Young Global Leader(2025), Why mission-driven leadership matters in the new era, World Economic Forum (https://www.weforum.org/stories/2025/09/mission-driven-leadership-new-era/)
5. Diane Belcher (2024), The Case for Leadership Character, Harvard Business Review (https://www.harvardbusiness.org/insight/the-case-for-leadership-character/)
6. Rob Cross, Karen Dillon và Danna Greenberg (2021), The Secret to Building Resilience, Harvard Business Review (https://hbr.org/2021/01/the-secret-to-building-resilience)